BLOG

Workshop ‘Het Kinderboek’, ‘Buku Ana’, deel 1

Het was zaterdag, om 7 uur sprong ik uit bed, pakte een kop koffie en legde een stapel kinderboeken klaar. Bovenop lag ons kinderboekje ‘Tikus-Muis’. Om 9 uur begon de online Workshop over het Nederlandse kinderboek. Ze wilden vooral weten, waarom en hoe ons tweetalig kinderboek ‘Tikus-Muis’ was gemaakt. ‘Zij’ waren in Indonesie, wij in Nederland.  

Jan, Bert en ik maakten ‘Tikus’, daarna ging ‘Tikus’ met ons op de loop. We bepaalden niet langer wat we met ons boekje doen. ‘Tikus’ maakte de dienst uit. Het lag begin oktober vrijdag in de winkel, om zaterdag viral te gaan via Tik Tok. De eerste honderd vloog in twee weken de deur uit. In december 2023 propte ik mijn koffer vol met boekjes en vertrok voor een promotietoer van het ‘geschreven Ambons’ naar de Molukken. Dat zou het einde van Tikus zijn, dachten we. Mooi niet dus, in de Molukken waren ze ook laaiend enthousiast over ons boekje. Een voorbeeld voor het Indonesisch kinderboek riepen journalisten en schrijvers. “Nou, nou, rustig aan”, zei ik nog , “het is maar een bewerking van een bewerking he? ”... Nee, ze waren verkocht, ik moest op de radio over Tikus en Wai Ihu vertellen. En de presentatrice las op een ander tijdstip het hele boekje hardop voor. Sinds afgelopen januari gaf de schrijverskring ‘Komunitas Timur Menulis’, ‘Het Oosten Schrijft’, met ook Tikus onder de arm schrijf- en leeslessen op middelbare scholen. De leerlingen waren verrukt over de illustraties, de vormgeving en de gebruikte taal. De organisatrice vertelde me dat de Ambonse tekst een feest van herkenning en verbazing bij jong en oud teweeg bracht en vroeg me daarom of ik tweemaal een online workshop kon geven in april. Gezellig wat krabbelen op een whiteboard met giechelende pubers dacht ik, dat komt wel goed. Toen vertelde de moderator me een week van tevoren, dat ze de workshop open gooiden. Lekker dan, niet wat uit mijn mouw schudden dus, maar een degelijke PowerPoint in elkaar draaien. Want je wist nooit wie er aanschuift. Het was wel leuk dat ze je ongewild op een voetstuk zetten, maar je dondert daar wel knetterhard van af, als je niet met degelijke informatie komt. Dus trok ik Jan Timorason, mijn partner in crime, aan zijn jasje. “Jan, dit wordt serieuzer dan ik dacht, het gaat over het kinderboek, waar illustraties net zo belangrijk, soms zelfs belangrijker zijn dan de tekst, dus je zult moeten aanschuiven”. Jan, die de arbeidsethos van 10 ploegdiensten heeft, zette zijn bril recht en begon te schuiven met letters, tekeningen en zei: “Dit is een pdf, geen PowerPoint!” Ik leer altijd wat van die man. 

"Well, well, calm down," I said, "it's just an adaptation of an adaptation, " ... They loved the book anyway and invited me for a radio talkshow  to talk about ‘Tikus’ and ‘Wai Ihu’. And the presenter read the whole book out loud at another time.

Since last January, the writers' circle 'Komunitas Timur Menulis', 'The East Writes', has been   teaching writing and reading in secondary schools, they also used ‘Tikus’. The students were delighted with the illustrations, the design and the used language. The organizer told me that reading the book in Ambong Malay caused a feast of recognition and amazement among the young and the old and asked whether I could give an online workshop twice in April. Scribbling on a whiteboard with some giggling teenagers, I thought, would be no problem.

Then the moderator told me a week in advance that they will make the workshop public. Great, it meant not scrambling something up, but putting a solid PowerPoint together. Because you never know who will join the workshop.  It's nice that they unwittingly put you on a pedestal, but that will make you fall off if you don't come up with some solid information. So I involved Jan Timorason, my partner in crime, in the workshop.

"Jan, this is going to be more serious than I thought, it's about the children's book, where illustrations are just as important, sometimes even more important than the text, so you will have to join the workshop". Jan who has the work ethic of 10 shifts, straightened his glasses and started moving letters, drawings and said: "This is a pdf, not a PowerPoint!" I always learn something from that man.


Om 9 uur zat hij in Arnhem en ik in Assen achter het scherm in verbinding met tientallen deelnemers uit niet alleen de Molukken, maar ook Papua, Java, Menado en nog wat andere eilanden. Ik vertelde over het Nederlandse kinderboek, de pretcolleges ‘Kinderliteratuur’ kwamen goed van pas. Jan, de grafische vormgever, vertelde over vorm en illustraties van het boek en we praatten samen hardop als in een podcast over hoe tekst en illustraties op elkaar inspelen. Over hoe de tekst, de illustraties laag op laag uitgroeiden tot een geheel . De schoonheid van klank en beeld, daar ging het ons om. En het verhaal moet leuk, leesbaar Ambons Maleis zijn. Daarna doken we dieper in het onderwerp met de vragen die op ons afkwamen: “Hoe begin ik met schrijven? Waarom kozen jullie voor het Ambons Maleis? Waar moet ik op letten bij het kinderboek? Wat moeten we met het Ambons Maleis bij zakelijke, academische teksten? Wat vinden we van een moraal in het verhaal?” De beginnende schrijver, de ervaren schrijver, de academicus, de alleen in taal geïnteresseerde, ze waren er allemaal. Twee geanimeerde uren vlogen zo op zaterdagochtend voorbij. De wasmand kon even wachten en de grijze lucht maakte plaatst voor wuivende palmen en piepende muizen. Zaterdag 27 april bespreken we de teksten, die zijn aangeleverd, lekker praten over werk in uitvoering en over de vraag ‘Wat is het Molukse kinderboek?’ Sadap. ‘Tikus Muis’, illustraties Bert van Ginkel, vormgeving Jan Timorason, tekst Lise Yian Sui de Fretes, Johnny Tjia, uitgave Wai Ihu, Assen, 2023. Door Lise Yian Sui de Fretes, 20 april 2024

Jan, the graphic designer, talked about the form and illustrations of the book and we had a podcast like conversation about how text and illustrations interact with each other. About how the text, the illustrations grew layer upon layer into a whole. The beauty of sound and image, that's what it was all about for us. And the story should be fun, readable Ambon Malay. 

Then we delved deeper into the topic with the questions that came to us: "How do I start writing? Why did you choose Ambon Malay? What should I look for in the children's book? What should we do with Ambon Malay in business or academic texts? What do we think of a moral in the story?"

The novice writer, the experienced writer, the academic, the one interested only in language, they were all there.

Two animated hours flew by on that Saturday morning. The laundry basket could wait a while and the gray sky gave way to swaying palms and squeaky mice. On Saturday 27 April, we will discuss the texts that have been supplied, talk about the work in progress and about the question 'What is the Moluccan children's book?' Sadap.

'Tikus Muis', illustrations by Bert van Ginkel, design by Jan Timorason, text Lise Yian Sui de Fretes, Johnny Tjia, published by Wai Ihu, Assen, 2023.

 

By Lise Yian Sui de Fretes, 20th  April 2024



Samenwerkende organisaties

nl_NLNL